Zdrowie żywienie dzieci jest jednym z ważniejszych aspektów funkcjonowania opieki w żłobkach; szerokim polem do współpracy między Opiekunami a Rodzicami, której nadrzędnym celem jest zdrowy i wszechstronny rozwój każdego dziecka.
Graficzną i najprostszą formą przedstawienia najnowszych, mających oparcie w nauce, zaleceń dotyczących ilości i jakości spożywanych produktów oraz stylu życia dzieci, jest Piramida Zdrowego Żywienia i Stylu Życia Dzieci i Młodzieży. Piramida wskazuje, że podstawą zdrowia jest codzienny ruch- dla dziecka optymalna jego “dawka” to ok. 60 min w ciągu dnia, o umiarkowanej intensywności, gdzie wliczane są w ten czas: sport, spacery i inne aktywności na świeżym powietrzu czy wykonywanie obowiązków domowych, itp. Warto przypomnieć, że na pozostałych piętrach piramidy znajdują się kolejno: warzywa i owoce, które powinny pojawić się w każdym posiłku lub jako przekąska dla dziecka, w różnorodnych formach- gotowane, surowe czy pieczone, z naciskiem na warzywa, które powinny stanowić nawet połowę dziecięcego talerza; produkty zbożowe (kasze, ryże, pieczywo)- najlepiej w formie pełnoziarnistej; produkty mleczne- także ich sfermentowane formy (kefir, ser, jogurt, itd.), będące świetnym źródłem białka, wspierające odporność dziecka; źródła białka, takie jak: chude mięso, jaja czy nasiona roślin strączkowych; tłuszcze- z naciskiem na źródła tłuszczy roślinnych, np. olej rzepakowy, czy orzechy (w formie podania odpowiedniej dla wieku dziecka).
Istnieje także kilka dodatkowych kwestii, uzupełniających zalecenia zawarte w piramidzie, na które warto zwrócić uwagę; a są to: dbanie o odpowiednią ilość snu dziecka i jego regenerację; ograniczenie korzystania z technologii (dla dzieci do 2 r. ż. – do zera!); unikanie dosalania potraw dla dzieci (na rzecz naturalnych przypraw i ziół) i wysoko przetworzonej żywności; podawanie dziecku wody jako jedynego (do 1 r.ż.) i głównego napoju.
Istotne dla zrozumienia specyfiki zdrowego odżywiania dzieci, jest podkreślenie, że to proces dynamiczny; ewoluujący szczególnie w pierwszych latach jego życia. Pierwsza, duża zmiana następuje w okolicach 12 miesiąca. Dzieje się tak ponieważ rozwój dziecka w tym okresie nastawiony jest głównie na ruch- doskonalenie umiejętności motorycznych, co oznacza, że przyjmowanie pokarmów nie jest dla niego priorytetem. Dodatkową trudnością może stanowić fakt, że w tym okresie, a szczególnie między 2 a 5 r.ż. dziecka może pojawić się, tzw. “neofobia” -wybiórcze jedzenie, czyli naturalny etap rozwoju, przejawiający się niechęcią do próbowania nowych potraw. Należy w tym miejscu podkreślić, że dziecko, aby zjadło nielubiany czy nowy produkt musi oswoić go na płaszczyźnie wszystkich zmysłów- oglądać go, dotykać i bawić się nim, wąchać, lizać a w końcu brać do ust i próbować, co wymaga czasu i cierpliwości ze strony dorosłych.
Aspektem, o który powinni także zadbać, zarówno Rodzice, jak i Opiekunowie, jest stosowanie głównej zasady żywienia dzieci, w myśl której to dorosły odpowiada za atmosferę, miejsce, różnorodność i regularność posiłków, a dziecko- za to co dokładnie i w jakiej ilości zje! Należy również pamiętać, także w kontekście żywienia dzieci, że uczą się one przede wszystkim przez przykład płynący od dorosłych, obserwację i naśladowanie.
Wszelkie, często powtarzające się, niepokojące sygnały, takie jak: nerwowość podczas jedzenia; przetrzymywanie jedzonego posiłku w buzi, odruchy wymiotne; krztuszenie się; niemożność skupienia uwagi podczas posiłku; nagminne odmawianie jedzenia; niechęć do dotykania jedzenia rękami, nadmierna nerwowość spowodowana ubrudzoną buzią czy ubraniem podczas jedzenia, powinny być zauważane, wspólnie omawiane a także konsultowane ze specjalistą.
Opracowała: mgr Magdalena Faron
Źródło: na podstawie szkolenia w ramach programu Ministerstwa Edukacji „Zdrowe Dzieci”